Savaş suçlusu Ermenistan

27 Eylül 2020 tarihinde Ermenistan’ın işgal ettiği Azerbaycan topraklarında başlayan Ermenistan ve Azerbaycan arasında süren çatışmalarda Ermenistan güçlerinin özellikle sivilleri hedef alan davranışları basın yoluyla kamuoyuna yansımaktadır.Bugüne kadar Azerbaycan'da Ermenistan'ın saldırılarında aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 91 sivil öldü, 400 kişi yaralandı

Bölgede süren savaşın hala devam ediyor olması sebebiyle net bilgiler elde edilememiş olsa da basına yansıyan bilgilerin yanı sıra Ermenistan'ın 'Savaş Suçu' işlediği yönünde raporlar oluşturulmaya başlamış durumda. 

Etnik temizlik yapmaya çalışıyorlar

Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki savaş hakkında bir yazı kaleme alan Prof. Dr. Yücel Acer 'etnik temizlik' yapılma çalışıldığını belirterek "Resmi beyan raporuna göre Ermenistan’ın gerçekleştirdiği saldırılarda sadece çatışmaların cereyan ettiği cephe hatlarını değil aynı zamanda Gence, Mingeçevir, Hızı, Şemkir ve Abşeron gibi çatışma bölgesinden epey uzak şehirleri de hedef alıyor. Resmi beyanlarda Ermenistan’ın Karabağ’da yaşayan Azeri sivilleri bir nevi “etnik temizliğe” tabi tutmaya çalıştığı da yer almaktadır. Bir medya raporu Ermenistan ordusunun, Azeri sivillere yönelik saldırılarda Tochka-U taktik balistik füzeleri kullandığı belirtilmektedir.İki taraf arasında 10 Ekim 2020 tarihinde kabul edilen “insani ateşkes”e rağmen Ermenistan’ın sivil yerleşim yerlerini hedef alan saldırılarının devam ettiği görülmektedir. Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov, Ermenistan’ın insani ateşkesin kabulünden hemen sonra dahi Azerbaycanlı sivilleri ve sivil unsurları kasten bombaladığını ve ateşkesin birkaç saat sonrasında Ermeni silahlı kuvvetlerinin Hadrut ve Cebrail yönünde saldırı gerçekleştirdiğini belirtiyor" dedi.

Acer "4 Ekim itibariyla ağır top atışları sonucunda aralarında çocuklar ve yaşlılar olmak üzere toplam 22 sivilin hayatını kaybettiği, 111 sivilin yaralandığı belirtilirken özellikle endişe verici olan 4 Ekim’de Ermenistan topraklarından atılan ağır topların 400 bine yakın nüfusuyla Azerbaycan’ın ikinci en büyük şehri olan Gence’ye saldırılması olmuştur. Devam eden saldırılar sonucunda hastaneler, okullar, anaokulları ve mezarlıklar gibi 200’den fazla ev ve sivil tesisin yıkıldığı tespit edilmiş durumdadır." dedi.

Sivil Kurumlar Hedef Alınıyor

Ermenistan'ın doğrudan sivilleri hedef alıp sivillerin yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmesi için gerekli olan altyapıya saldırıyor. Arasında ambulansların ve tıbbi tesislerin bulunduğu, eğitim kurumlarını,elektrik, gaz, su, haberleşme istasyonları gibi hayati öneme taşıyan kurumları hedef alıyor. Bazı yerleşim yerleri bu saldırılardan dolayı elektriksiz kalmış durumda. 

Çocuklar askere alınıyor

Bir diğer tespit ise Ermenistan'ın sivilleri Azerbaycan'a saldırıda kullanmak için askere aldığı yönünde. Özellikle çocukları askere alıp Ermanistan silahlı kuvvetlerine katmaya çalıştığı öne sürülüyor. 

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Hikmet Haciyev, Twitter'dan yaptığı paylaşımda Ermenistan’ın çocukları asker olarak Azerbaycan'a karşı kullandığını bu durumun hukuk kurallarına aykırı olduğunu değerlendirilmesi gerektiğini söyledi.

Haciyev, “Bu görüntü Ermenistan'ın çocuk askerleri kullandığını gösteriyor. Araştırılması gerekiyor. 15 yaşın altındaki çocukları askere almak ve kullanmak uluslararası insan hakları suçudur ve yasaklanmıştır. Bu savaş suçu olarak tanımlanmaktadır” dedi.

Hukuki Boyutu

Cenevre sözleşmesinde yer alan bazı maddeler Ermenistan tarafından ihlal edilmektedir ve savaş suçu işlenmektedir. Cenever sözleşmesinde yer alan

1.Madde: Çarpışmalarda doğrudan yer almayan sivil bireylere ya da sivil nüfusa karşı kasten saldırı yöneltilmesi;

2.Madde: Askeri olmayan, yani askeri maksatlı olmayan sivil hedeflere karşı kasten saldırı düzenlenmesi;

5.Madde: Savunmasız veya askeri hedef oluşturmayan kent, köy, yerleşim yeri veya binaların bombalanması veya bu yerlere herhangi bir araçla saldırılması;ix) Askeri amaçlı olmaması koşuluyla din, eğitim, sanat, bilim veya yardım amaçlarıyla kullanılan binalara, tarihi eserlere, hastanelere ve hasta ve yaralıların toplandığı yerlere kasten saldırı düzenlenmesi;

16.Madde 15 yaşından küçük çocukların ulusal silahlı kuvvetlere çağırılması, askere alınması veya çatışmalarda aktif olarak kullanılması.

Maddeleri Ermenistan tarafından ihlal edilmektedir. Yalnızca 'Savaş Suçu' değil eğer yaygın olarak yapılırsa 'İnsanlığa Karşı Suç' olarakda Ermenistan yargılanabilir.

Kanıtlarla tespit edilmesi gerek

Yücel Acer "Bütün bu eylemlerin kimler tarafından işlendiğinin kanıtlarıyla beraber tespit edilmesi, bu suçların faillerinin yargılanması bağlamında büyük önem arz eder. Şüphelilerin yargılanmasına dair ulusal mekanizmaların yanı sıra siyaseten zor olsa da harekete geçirilebilecek bazı uluslararası mekanizmalar bulunmaktadır. Bu tür suçları işleyenlerin veya işlenmesine katılanların, devlet başkanlığı, başbakanlık ya da bakanlık dahil olmak üzere bulundukları resmi konumlar cezai sorumluluklarını ve yargılanmalarını engelleyen hususlar değildir. Yeter ki bu kişiler, yetki sahibi ulusal ya da uluslararası yargı organları önüne şahsen çıkarılabilsinler"