2. El telefonda yeni dönem başlıyor

Türk Standatları Enstitüsü (TSE), ikinci el cep telefonlarının ekonomiye kazandırılması ve güvenli bir şekilde kullanılması amacıyla; sertifikalandırılması, yenilenmesi ve satışa sunulması için “İş Yerleri - Cep Telefonu Yenileme Merkezleri İçin Kurallar” standardını yayımladı. Standarda göre açılacak cep telefonu yenileme merkezleri; ikinci el telefon ticaretinde önceki kullanıcı ile illiyet bağını sonlandıracak, cihazların onarılması ve değiştirilmesi gereken bileşenlerini düzenleyecek, sonraki kullanıcıya hazır hale getirecek.

Geçen yıl Resmi Gazete’de yayımlanan ‘Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik' ile cep telefonları ve tabletlerin yenilenmesi, sertifikalandırılması ve tekrar satışa sunulmasına ilişkin esaslar düzenlenmişti. Yönetmelikte, yenileme merkezlerinin kuruluş, başvuru ve izinleri ile yenileme yetki belgesi verilmesinde aranan şartlara ilişkin bilgilere de yer verilmişti.

Önceki kullanıcı ile illiyet bağı sonlandırılacak

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'ndan konuyla ilgili olarak yapılan duyuruda, Resmi Gazete'de konuyla ilgili yönetmeliğin geçen yıl yayımlanmasını ardından şimdi de ‘Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik'le belirlenen yenileme merkezlerinin Hizmet Yeterlilik Belgesine (HYB) sahip olma şartlarını içeren “İş Yerleri-Cep Telefonu (ikinci el) Yenileme Merkezleri İçin Kurallar” standardı TSE tarafından yayımlandığı belirtildi.

Cihazların sorumluluğu da üstlenilecek

Açıklamaya göre standartla cep telefonu yenileme merkezleri; ikinci el telefon alım satımında, önceki kullanıcı ile illiyet bağını kaldıracak. Cihazların varsa onarılması ve değiştirilmesi gereken bileşenlerinin değiştirilmesi ile sonraki kullanıcıya hazır hale getirilmesini sağlayacak. Bu işi yapacak merkezler aynı zamanda cihazların da sorumluluğunu üstlenecek. İşletmelerin telefonlara vereceği garanti süresi ‘Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik'te belirtilen süre kadar olacak.

Hyb başvurusu tse’ye yapılacak

Yenileme merkezi olarak faaliyet göstermek isteyen işletmeler personel yeterlilik şartları dahil olmak üzere iş yerlerinin standarda uygunluğuna dair belgelendirme başvurusunu TSE’ye yapacaklar. Yenileme merkezleri TSE’den alınacak Hizmet Yeterlilik Belgesi ile Ticaret Bakanlığından yenileme yetki belgesi alarak faaliyet gösterebilecek.

Beyaz listede olmayan ürünler yenilenmeyecek

Standartla yenileme merkezlerine getirilen yükümlülüklerden bazıları şöyle:

- Yenileme Merkezi iş yerinin tamamı aynı çatı altında olacak.

- Mobil Cihaz Kayıt Sistemi (MCKS) üzerinden klonlanmış, kayıp, çalıntı cihaz olup olmadığı kontrol edilecek.

-Yenileme merkezine gelen ikinci el cep telefonlarının Mobil Cihaz Kayıt Sisteminde “Beyaz Liste”de olup olmadığı e-Devlet üzerinden kontrol edilecek. IMEI numarası beyaz listede bulunmayan ikinci el cep telefonlarının yenileme işlemi yapılmayacak.

-Cihazın yenilenmesini engelleyen fonksiyon kaybı olup olmadığı tespit edilecek.

- Yenileme merkezi veya yetkili alıcısı, ikinci el cep telefonunun değerlemesinin yapılmasını takiben müşterinin bu değerlemeyi kabul ettiğine ilişkin onayını alacak ve kabul edildiğinde ödemeyi yapacak.

-Cihaza ait müşteri beyanı ile kayıt altına alınan ek bilgiler karşılaştırılacak.

- Yazılım ile cihazın performans testleri yapılacak.

- Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu kayıtlarından yenileme işlemi yapılacak cep telefonlarının ses ve/veya veri haberleşmesinde kullanılıp kullanılmadığı kontrol edilecek. Yapılan işlem kayıt altına alınacak ve 5 yıl süreyle muhafaza saklanacak.

- Yenileme merkezine teslim edilen cep telefonlarının içerisinde bulunan verilere herhangi bir veri işleme yapılmadan yok edilebileceğine ve bir daha bu verilere ulaşılamayacağına dair kendisine teslim tarihinden önceki her türlü hukuki, idari ve cezai sorumluluğunun müşteriye ait olduğuna dair müşterinin beyanı veya taahhüdü alınacak. Beyanın bir örneğini müşteriye yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcı ile verilecek.

- Yenileme merkezi, ikinci el cep telefonunun yenileme işlemini yaparken; onarım veya parça değişikliği gerekiyorsa bu onarım ve değişikliğin yapılmasını, önceki kullanıcıya ait kişisel veriler dâhil tüm bilgilerin geri getirilemez şekilde yok edilmesini, fabrika ayarlarına getirilmesini, performansının ve tüm fonksiyonlarının gerektiği gibi çalıştığının tespitini ve kontrollerini sağlayacak.

- Yenileme işlemi için dışarıdan hizmet alımı yapılmayacak.

- Yenileme işlemi yapılan ikinci el cep telefonunun elektronik kimlik bilgileri değiştirilmeyecek.

- Yenilenen kullanılmış cep telefonunun sertifikalandırma işlemi yapılacak. Bu sertifika ve işlemleri gösteren liste yenilenmiş ürünle birlikte verilecek.

- Yenilenen ikinci el cep telefonu tüketicilerin kolayca göreceği şekilde ambalajına, etiketine, garanti belgesine, IMEI numarasını içeren faturasına, reklam ve ilanlarına “yenilenmiş ürün” ibaresi ve iş yeri bilgilerine yer verilerek satışa sunulacak.

- Ambalaj içerisinde belirtilen yenilenmiş cep telefonuna yapılan işlemler, değiştirilen parçalar ve garanti şartları ile ilgili bilgiler cihaz ambalajı üzerindeki bilgilerle uyumlu olacak.

- İkinci el cep telefonunun ana kartı değiştirildiği zaman bu durum Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanlığına bildirilecek.