Erdoğan ve bakanlara altın ve maden brifingi

Geçen yılın ikinci çeyreğinde küresel ölçekte etkisini gösteren koronavirüs salgınıyla birlikte bakır, nikel, çinko, demir gibi madenlerin fiyatları, tarihte örneğine az rastlanacak biçimde artışa geçti. Altın ve gümüş fiyatları da bu sürece eşlik etti.

Bu gelişme, maden gereksinimini ithalat yoluyla karşılayan ülkelerin ekonomilerinin zorlanmasına yol açtı. Dış girdiye bağlı olan, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu ülkelerin üretim maliyetleri arttı. Bu ülkeler, altın, gümüş ve diğer emtianın ithalatı için daha çok kaynak ayırmak zorunda kaldı.

Yerli üretim talebi karşılamaktan çok uzak

Bu durum, yerli maden üretiminin önemini gözler önüne serdi. Peki, Türkiye’de maden arama ve üretiminde durum ne?
Türkiye’nin, maden üretimi yıllık 800 milyon ton, 15-20 milyar dolar. İhracat yıllık 4-5 milyar dolar, ithalat 20 milyar doları aşkın. Madenciliğin, Gayri Safi Milli Hasıla’ya katkısı sadece yüzde 1. Madencilik ürünleri dahil yüzde 3-5 düzeyinde seyrediyor. Sektörde 6 bin 600 işletme var, toplam istihdam 130 bin.

Arama ruhsatı azalıyor

Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü verilerine göre, madencilik sektöründe ruhsat başvuruları geriliyor. Arama ve işletme ruhsat sayıları da hızla azalıyor. Buna göre madencilik alanına ilişkin başvurular, 5 binden bin 200’e dek geriledi; ruhsat sayısı da 30 binlerden 15 bine indi. Arama ruhsatı 5 bin 500 iken, işletme ruhsatı 10 binlere indi.

Altında durum ne?

Bu sektörde 13 bin 200 kişi doğrudan istihdam ediliyor. Türkiye'de üretilen madenler içinde en fazla katma değer sağlayanlar arasında ilk sıralarda altın geliyor. Geçen yıl 42 ton üretim yapıldı. Bu üretimin, ekonomiye katkısı 2.4 milyar dolar. Buna karşılık 25 milyar dolarlık da ithalat yapıldı. (2020-2025 yılları arasında yıllık ithalat 8-10 milyar dolar.)
Enerji yönetiminin hedefi, yeni sahaların da devreye girmesiyle 5 yıl içinde 100 ton altın üretimine ulaşmak. Yurt içindeki talebin en az yarısını yerli kaynaklardan karşılamak.

Kabineye brifing

Enerji Bakanı Dönmez, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve bakanlara, salgınla birlikte dünyada yaşanan gelişmelerin ışığında Türkiye’deki madencilik sektörünün dünü ve bugünüyle ilgili brifing verdi. Çalışmaları anlattı.

Kabinede, yerli üretimi artırarak, madencilik sektöründe yıllık 20-25 milyar dolar aralığında seyreden ithalatı azaltmak için atılacak adımların konuşulduğu belirtiliyor. Arama ve üretime yönelik izin süreçlerinin hızlandırılmasının önemli bir başlık olarak öne çıktığı kaydediliyor.

Sektör, özellikle Tarım ve Orman Bakanlığı’nın görev ve yetki alanına giren konularda izin süreçlerinin seri hale getirilmesinin büyük önem taşıdığı görüşünü dile getiriyor.