Afrika'nın yeterli aşıyı bulabilmesi yıllar alabilir

Küresel Aşı ve Aşılama Birliği (GAVI), Kovid-19 Aşıları Küresel Erişim Programı (COVAX) kapsamında, 2021 yılının ilk yarısında Afrika'nın hemen hemen tüm ülkelerine yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşısı ulaştıracağını duyururken, açıklanan doz miktarları ülke nüfuslarının yüzde 5'ini dahi aşılamaya yetecek miktarda değil. 

Sahra Altı Afrika'da şimdiye kadar yalnızca Seyşeller ve Morityus toplu aşılamaya başlarken, Gine'de ise Sputnik V aşısının denemeleri yapıldı. Kuzey Afrika'da aşılamaya başlayan ülkeler Fas, Cezayir ve Mısır oldu.

Afrika kıtasında Kovid-19 vakası sayısı 3 milyon 625 bini geçerken, ölenlerin sayısı da 93 bini aştı. 

Afrika Birliği 1,3 milyar aşı sipariş verdi 

Kitlesel bağışıklığın elde edilebilmesi için kıtadaki 1,3 milyar kişinin yüzde 60'ının aşılanması hedefleniyor. 

Afrika Birliği (AfB), hem COVAX girişimi hem de aşı firmalarına verdiği siparişlerle kıta için gerekli aşı rakamına yaklaşsa da siparişlerin ne zaman teslim edileceği halen belirsiz. 

AfB, kıta ülkelerine dağıtılması için farklı aşı firmalarından şimdiye kadar 670 milyon doz aşı siparişi verdi. COVAX girişimi kapsamında da kıtaya 700 milyon aşı gelmesi planlanıyor.

AfB, aşıların finansmanı için COVAX Bağış Girişimi, Dünya Bankası, doğrudan bağışçılar ve Afreximbank'ı kullanacak.

Kıtada aşılama planı olmadığını doğrudan açıklayan tek ülke Tanzanya. 

Ülkeler kendi aşılarını almaya çalışıyor

Kıtada bazı ülkeler, uluslararası örgütleri beklemeden aşı firmalarından tedarik yolunu seçiyor. 

Son olarak Güney Afrika, Hindistan Serum Enstitüsünün ürettiği AstraZeneca aşılarından 1,5 milyon doz sipariş verdi ve ilk parti aşıları teslim aldı. 

Uganda da yine benzer şekilde 18 milyon AstraZeneca aşısı satın almak için Hindistan Serum Enstitüsüyle anlaşma yapıldığını duyurdu. 

Gine, Rusya'dan 2 milyon doz Sputnik V aşısı sipariş verirken, Fas, AstraZeneca'dan 2 milyon, Çin'in Sinopharm aşısından 500 bin doz sipariş verdi. 

Cezayir, Rusya'dan sipariş ettiği 500 bin doz Sputnik V aşısının ilk partisiyle aşılamaya koyuldu. 

94 bin nüfusa sahip Seyşeller, aşılamaya Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) bağışladığı 50 bin doz Sinopharm aşısıyla başladı. 

Morityus da Hindistan'ın bağışladığı 100 bin doz AstraZeneca aşısıyla toplu aşılama planını uygulamaya koydu. 

Mısır hükümeti ise Sinopharm'dan 100 milyon doz aşı sipariş ettiğini duyurdu ve gelen ilk partiyle sağlık çalışanlarını aşıladı.

COVAX, Afrika'ya AstraZeneca ve Pfizer aşısı ulaştıracak 

COVAX kapsamında 2021 yılının birinci ve ikinci çeyreğinde AstraZeneca/Oxford ve Pfizer-BioNTech aşılarının kıtada dağıtımına başlanacak. 

Dünya ölçeğinde az gelişmiş ülkelere yılın ilk 6 ayında yaklaşık 337,2 milyon doz aşı dağıtılacağına açıklayan GAVI, 200 milyon nüfuslu Nijerya'ya 16 milyon 8 bin, 110 milyon nüfuslu Etiyopya 8 milyon 928 bin, 87 milyon nüfuslu Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ne 6 milyon 948 bin doz aşı ulaştıracak. 

GAVI, aşıların 240 milyon dozunu Hindistan Serum Enstitüsünde üretilen AstraZeneca-Oxford aşısından, 96 milyon dozunu doğrudan AstraZeneca'dan ve 1,2 milyon dozunu ise Pfizer ve BioNTech firmasından tahsis edecek. 

Afrika kıtasında COVAX kapsamında bu yıl ülkelerin alacağı aşı doz miktarları şöyle; 

Cezayir 2 milyon 200 bin, Angola 2 milyon 544 bin, Benin 936 bin, Botsvana 117 bin, Burkina Faso 1 milyon 620 bin, Kabo Verde 108 bin, Kamerun 2 milyon 052 bin, Orta Afrika Cumhuriyeti 372 bin, Çad 1 milyon 272 bin, Komorlar 108 bin, Kongo Demokratik Cumhuriyeti 6 milyon 948 bin, Kongo Cumhuriyeti 420 bin, Fildişi Sahili 2 milyon 40 bin, Cibuti 108 bin, Esvatini 108 bin, Etiyopya 8 milyon 928 bin, Gambiya 180 bin, Gana 2 milyon 412 bin, Gine 1 milyon 20 bin, Gine Bissau 144 bin, Kenya 4 milyon 176 bin, Lesotho 156 bin, Liberya 384 bin, Libya 343 bin 200, Malavi 1 milyon 476 bin, Mali 1 milyon 572 bin, Moritanya 360 bin, Morityus 100 bin 800, Mısır 5 milyon 138 bin, Fas 1 milyon 881 bin 600, Mozambik 2 milyon 424 bin, Namibya 127 bin 200, Nijer 1 milyon 872 bin, Nijerya 16 milyon 8 bin, Ruanda 1 milyon 98 bin, Sao Tome ve Principe 96 bin, Senegal 1 milyon 296 bin, Sierra Leone 612 bin, Somali 1 milyon 224 bin, Güney Afrika 3 milyon 93 bin, Güney Sudan 864 bin, Sudan 3 milyon 396 bin, Togo 636 bin, Tunus 686 bin, Uganda 3 milyon 552 bin, Zambiya 1 milyon 428 bin ve Zimbabve 1 milyon 152 bin.