Mevzu Z Kuşağı Gençliğini Anlamaktır

“Bizim zamanımızda...” diye başlayan cümleleri eminim büyüklerinden duymayan yoktur.

Özellikle 2000’li yıllardan sonraki nesil için bizler de benzer ifadelerle başlayan cümleleri kurmaya başladık bile. Çünkü “Z Kuşağı” dediğimiz kuşakla aramızda ciddi farklar oluşmaya başladı. Buna “Kuşak Çatışması” da diyebiliriz.

• 1945-1960 yılları arasında doğmuş olanlar “Bebek Patlaması Kuşağı”
• 1961-1979 yılları arası doğmuş olanlar “X Kuşağı” (Kayıp Kuşak)

Bu iki kuşak birbirini anlamakta güçlük çekmedi. Çünkü her iki kuşak; ekonomik krizleri, sağ-sol çatışmaları, anarşik olayları, iki kutuplu dünyayı, soğuk savaşları, hayat pahalılığını birlikte yaşadılar.

1980 – 1999 yılları arası doğmuş olanlar “Y Kuşağı” (İndigo Kuşağı)

Bu kuşağın çocukları teknoloji ve internetle büyüdükleri için dünyadan haberdar olan bir kuşak olarak karşımıza çıktılar. Bu nedenle de her şeye karşı şüpheyle yaklaştılar. Her şeyi sorgulama ihtiyacı hissettiler. Kendilerinden önce gelen Bebek Patlaması Kuşağı” ve “X Kuşağı” ile ciddi çatışmalar yaşadılar. Bu kuşak mensupları önceki kuşaklara nazaran daha “küresel” düşünmekte, daha cesur hareket etmekte ve daha girişimci bir ruha sahiptir.

2000 yılından sonra doğan “Z Kuşağı” veya “Kristal Çocuklar”

Bu kuşak tamamen bilişim ve teknolojinin içinde doğmuş ve teknoloji ile uyumlu bir nesildir. Ayrıca istediği her şeye rahatlıkla ulaşan bu kuşağı, bizler, yani önceki kuşaklar anlamakta güçlük çekiyoruz. En büyüğü 20 yaşında olan bu neslin neyi istediğini, nasıl düşündüğünü henüz anlamış değiliz. Onların hızına aileleri ve öğretmenlerinin yetişmesi çok güç oluyor. Çevremizde özellikle bu kuşağın eğitimiyle ilgilenen ailelerin ve öğretmenlerin birtakım kaygıları mevcuttur.

İnsan kaynakları yönetiminde altın bir kural vardır: “Tanıyamadığın şeyi yönetemezsin.”

Z Kuşağının özellikleri nelerdir?

• Bu kuşak, tüketim toplumu içinde büyüdüğü için hızlı tüketen kuşaktır; her şeyi hızlıca tüketen bu kuşak için konformizm ön plandadır. Az çalışmayı, kendilerine daha çok vakit ayırmayı düşünen bir anlayışla büyüyorlar.
• Bir anda birçok bilgiye ulaşabildikler için kendisinden önceki kuşaklara göre farklı düşünmektedirler. Bilişim araçları olmadan, özellikle de cep telefonu ve tabletsiz bir hayat, onlara boş gelmektedir.
• Bu çocuklar zihinsel ve psikolojik açıdan çok hızlı gelişim gösterdiklerinden kendine güvenleri fazladır.
• Korumacı yaklaşımlardan kaçınırlar, bağımsız olmayı isterler.
• Bağımsız olma arzularına rağmen içe kapanıktırlar ve uzun süreli arkadaşlıklar kuramıyorlar ve takım çalışmasına da pek ayak uyduramıyorlar.
• Eğitime önem veriyorlar ancak uzun süreli odaklanamadıkları için 40 dakikalık bir ders süresi onlara uzun geliyor. Bu anlamda günümüz eğitim modeli onlara çoğu zaman anlamsız geliyor. Derste işledikleri konuların gündelik yaşamdaki faydasını sorgulamalarının temel nedeni de budur. İhtiyaçlarını karşılamayan bir bilginin öğrenilmesini gereksiz buluyorlar. Sayısal alandaki bir öğrenci tarih, coğrafya, felsefe gibi sözel dersleri; sözel alandaki bir öğrenci de fizik, kimya, biyoloji gibi dersleri anlamsız görmektedir.
• Toplumsal statü onlar için çok önemlidir.
• Ekseriyeti analitik düşünüyor ve internet sayesinde bilgiye kolayca ulaşabiliyor.
• Sözel ve yüz yüze iletişimde pek başarılı olmasalar da sosyal medya iletişiminde oldukça aktiftirler.
• Toplumsal kuralları önemsemezler. Geçmişin mesleklerine karşı ilgili değildirler. Uzun zaman isteyen işlerde çalışmayı, disiplin altına girmeyi sevmezler. Evde çalışmak en çok istedikleri şeydir.
• Ben duygusu ön plandadır, biz duygusu zayıftır.

Peki bu kuşakla nasıl iletişim kuracağız?

Bu kuşağın yoğun bir biçimde kullandığı bilişime ve teknolojiye aileler olarak ayak uydurmalıyız.

Bu kuşağın çocuklarını iyi dinlemeli, onları anlamaya çalışmalıyız çünkü bu çocuklar önemsenmediklerini hissettiklerinde kırılganlık gösterirler.

Baskı, ceza ve yasak koyma gibi durumlar daha kötü sonuçlar doğurabileceğinden, daha mantıklı çözüm yolları tercih edilmelidir. Karşılıklı kazan kazan şeklinde bir anlaşma yoluna gidilebilir.

Ailece piknik, tatil, alışveriş vb. etkinlikler düzenlenerek birlikte daha çok vakit geçirilebilir.

Bu kuşak fikirlerinin alınmasından çok hoşlanır, bu nedenle aile içi kararlarda onların da görüşleri sorulmalıdır.

Bilgiye hızlı ve kolay erişim sağladıkları ve rahatlıkla sizin söylediklerinizi doğrulayabilecekleri için onlara doğruluğundan emin olmadığımız bilgileri aktarmamalıyız.

Deneyimi önemsedikleri için çabuk ikna olurlar. Kurgulanmış bir hikâyeden çok gerçek hayatta yaşanan bir olay, durum dikkatlerini çeker.

Bu kuşağın üretme gücünden faydalanılabilir. Bu anlamda kendilerine uygun mesleklerde esnek çalışmalarına fırsat verilmelidir. Mesai odaklı çalışma yerine, proje ve sonuç odaklı çalışmaları sağlandığında daha başarılı olmaktadırlar.

Bu kuşak, yaptıkları işte yükselmeyi ister ve bunu önemli görür. Bu kuşağı sadece maaş ve ödülle motive etmek tek başına yeterli değildir, yaptıkları işten zevk almaları ve koçluk desteği de almaları gerekir.

Son söz

Bu kuşağın özellikleri ve ihtiyaçları uzmanlar tarafından iyi tespit edilmelidir. Eğitim sistemi de çağın gereksinimine uygun bir şekilde yeniden düzenlenmeli, üniversitelerde 21. yüzyılın gözde mesleklerine yönelik düzenlemelere gidilmelidir.