Netflix’ten Malcolm X suikasti belgeseli

Netflix'in 7 Şubat 2020 tarihinde platformunda kullanıcılarına paylaştığı ABD'li Müslüman siyasetçi ve siyah hakları savunucusu Malcolm X'in suikastına dair belgesel, ABD'nin New York şehrindeki Manhattan bölge savcısını harekete geçirdi.

"Malcolm X'i kim öldürdü?" (Who Killed Malcolm X?) adındaki belgesel, 1965 yılında öldürülen aktivist Malcolm X'in suikastını sorgulayan tarihçi Abdur-Rahman Muhammad'e kulak veriyor ve gerçek faillerin yakalanıp yakalanmadığını sorguluyor.

Belgeselde ayrıca adaletin tecelli etmesi için mücadele sarf eden bir sivil toplum kuruluşu olan Innocence Project'in incelediği kimi belgelerde yer alan iddialara yer veriliyor.

Manhattan bölge savcılığından düzenlenen açıklamada, savcının ortaya çıkan yeni iddiaları ve delilleri gözden geçireceği, gerekli görmesi halinde dosyasının yeniden açılabileceği aktarıldı. Savcı Cyrus Vance'in Innocence Project'in temsilcileriyle toplanarak bir toplantı yaptığı bilgisi verildi.

Malcolm X kimdir ve nasıl öldürüldü?

19 Mayıs 1925 tarihinde Amerika’nın Nebraska eyaletinde doğdu. Asıl adı Malcolm Little'dır. Babası Reverend Earl Little, siyahilerin Amerika'da hiçbir zaman hak ettikleri özgürlüğe kavuşamayacağını düşünen bir Baptist idi. Babası beyazlar tarafından öldürülmesi üzerine Malcolm evlatlık verildi. Evlatlık verildiği ailenin yanında, Massachusetts'te ilkokulu bitirdi. Ardından siyahilerin okuyamayacağını düşünerek okulu bıraktı. Boston'da yaşayan üvey ablasının yanına gelen Malcolm, 16 yaşında Boston- New York seferi yapan trenlerde sandviç satmaya başladı. New York'a gidip geldikçe Harlem'i ve Harlem'deki siyahilerle tanıştı. Genç yaşta çalışmaya başlayan Malcolm, Harlem'de gerçek anlamda birçok suç işledi. Uyuşturucu, kadın ticareti ve antika eşya hırsızlığı yapıyordu. 1946 yılının şubat ayında hırsızlık suçundan 10 sene hapse mahkûm edildi. İlk önce Charlestown Eyalet Hapishanesi'nde iki sene yatan Malcolm, oradan Concord Hapishanesi'ne nakledildi. 1948 yılının sonlarında Norfolk hapishanesine sevk edildi ve orada kardeşleri vasıtasıyla zenci milliyetçiliğini savunan Elijah Muhammed ile mektuplaşmaya başladı. Elijah Muhammed'in milliyetçiliği, tanrının bile bir zenci olduğunu söyleyecek kadar şiddetli durumdaydı. Yaşamı boyunca beyaz adamlardan yalnızca şiddet ve adaletsizlik gören Malcolm, Elijah Muhammed'in bu sıcaklığından etkilenerek hareketine dahil oldu ve X soyadını aldı. Hapisten çıkan Malcolm X, Elijah Muhammed'in Nation of İslam hareketine dahil oldu ve kısa sürede Nation of İslam hareketi bünyesinde yükselmeye başladı. Beyaz adamı “Şeytan” olarak ifade eden Malcolm X, sert, tavizsiz ve sert ırkçı söylemlerle adeta Elijah Muhammed'in konuşan ağzı ve adeta sağ koluydu. İlerleyen zamanlarda Malcolm X'in ön plana çıkmasıyla Elijah Muhammed ile arası açılmaya başladı ve Malcolm X, Elijah'ın yaşamını sorgulamaya başladı. Elijah Muhammed’in yaptığı bazı hatalar Malcolm’u hareketten soğuttu ve Malcolm X, Mart 1964 tarihinde Nation of İslam hareketinden ayrıldı. Malcolm X, 1964 senesinde ilk defa Hacca gider. Hac dönüşünde Sünni-İslam'ı benimsediğini ve beyaz adamı artık “şeytan” olarak görmediğini söyler. Siyahilerin özgürlüğü konusunda eski görüşü nispeten devam etse de ırkçı görüşünden vazgeçer ve Hac ibadeti sırasında gerçek kardeşliği bulduğunu söyler. Hac dönüşünde El-Hacı Malik El-Şahbaz adını alır. 1965 yılında Afrika Birliği Organizasyonu'ndan esinlenerek Afro-Amerikan Birliği Organizasyonunu kurar. 15 Şubat 1965 tarihinde New York'taki evi bombalanır ve saldırıdan ailesi yara almadan kurtulur. Bu saldırıdan 6 gün sonra, 21 Şubat 1965'te 6 silahlı kişi Malcolm X'in konuşma yaptığı kürsüye yaklaşıp yakın mesafeden 15 el ateş ederler. Hızlıca hastaneye yetiştirilmesine rağmen, Presbyterian Hastanesi yetkilileri tarafından öldüğü duyurulur. Saldırganların arasında 3 Nation of İslam hareketi üyesi bulunmaktadır.